064 Winita : ทฤษฎีของกลุ่มที่เน้นการพัฒนาไปตามธรรมชาติ (Natural Unfoldment)

ทฤษฎีของกลุ่มที่เน้นการพัฒนาไปตามธรรมชาติ (Natural Unfoldment)

          ทิศนา  แขมมณี (2547 : 47-48) ได้รวบรวมทฤษฎีของกลุ่มที่เน้นการพัฒนาไปตามธรรมชาติไว้ดังนี้ นักคิดคนสำคัญในกลุ่มนี้คือ รุสโซ (Rousseau) ฟรอเบล (Froebel) และเพสตารอสซี (Pestalozzi) นักคิดกลุ่มนี้มีความเชื่อดังนี้

ก. ความเชื่อเกี่ยวกับการเรียนรู้

1) มนุษย์เกิดมาพร้อมกับความดี และการกระทำใด ๆ เกิดจากแรงกระตุ้นภายในตัวมนุษย์เอง (good-active)

2) ธรรมชาติของมนุษย์มีความกระตือรือร้นที่จะเรียนรู้และพัฒนาตนเอง หากได้รับเสรีภาพในการเรียนรู้ มนุษย์ก็จะสามารถพัฒนาตนเองไปตามธรรมชาติ

3) รุสโซมีความเชื่อว่าเด็กไม่ใช่ผู้ใหญ่ตัวเล็ก ๆ เด็กมีสภาวะของเด็ก ซึ่งแตกต่างไปจากวัยอื่น การจัดการศึกษาให้เด็กจึงควรพิจารณาระดับอายุเป็นหลัก

4) รุสโซมีความเชื่อว่าธรรมชาติคือแหล่งความรู้สำคัญ เด็กควรจะได้เรียนรู้ไปตามธรรมชาติ คือ การเรียนรู้จากปรากฏการณ์ทางธรรมชาติ จากผลของการกระทำของตน มิใช่การเรียนจากหนังสือ หรือจากคำพูดบรรยาย

5) เพสตาลอสซี มีความเชื่อว่า คนมีธรรมชาติปนกันใน 3 ลักษณะ คือ “คนสัตว์” ซึ่งมีลักษณะเปิดเผย เป็นทาสของกิเลส “คนสังคม” มีลักษณะที่จะเข้ากับสังคม คล้อยตามสังคม และ “คนธรรม” ซึ่งมีลักษณะของการรู้จักรับผิดชอบชั่วดี คนจะต้องมีการพัฒนาใน 3 ลักษณะ ดังกล่าว

6) เพสตาลอสซี เชื่อว่าการใช้ของจริงเป็นสื่อในการสอน จะช่วยให้เด็กเรียนรู้ได้ดี

7) ฟรอเบล เชื่อว่าควรจะให้การศึกษาชั้นอนุบาลแก่เด็กเล็ก อายุ 3-5 ขวบ โดยให้เด็กเรียนรู้จากประสบการณ์ตรง

8) ฟรอเบล เชื่อว่าการเล่นเป็นการเรียนรู้ที่สำคัญของเด็ก

ข. หลักการจัดการศึกษา/การสอน

1) การจัดประสบการณ์เรียนรู้ให้แก่เด็กจะต้องมีความแตกต่างไปจากการจัดให้ผู้ใหญ่ เนื่องจากเด็กมีสภาวะที่ต่างไปจากวัยอื่น ๆ

2) การจัดการศึกษาให้แก่เด็กควรยึดเด็กเป็นศูนย์กลาง ให้เสรีภาพแก่เด็กที่จะเรียนรู้ตามความต้องการและความสนใจของตน เพื่อให้เด็กได้เรียนรู้อย่างอิสระ

3) ลักษณะการจัดการเรียนรู้ที่เหมาะสมสำหรับเด็ก คือ การจัดให้เด็กได้เรียนรู้จากธรรมชาติ และเป็นไปตามธรรมชาติ ได้แก่

          3.1) ให้เด็กได้เล่นอย่างอิสระ

          3.2) ให้เด็กได้รับประสบการณ์ตรง

          3.3) ให้เด็กได้เรียนจากของจริงและประสบการณ์จริง

          3.4) ให้เด็กได้เรียนรู้จากผลของการกระทำของตน

4) การจัดประสบการณ์เรียนรู้ให้เด็กจะต้องคำนึงถึงความแตกต่างระหว่างบุคคลและความพร้อมของเด็ก

            สยุมพร  ศรีมุงคุณ (2555) ได้กล่าวถึงทฤษฎีของกลุ่มที่เน้นการพัฒนาไปตามธรรมชาติไว้ดังนี้ นักคิดกลุ่มนี้มีความเชื่อว่า ธรรมชาติคือแหล่งเรียนรู้สำคัญ เด็กควรจะได้เรียนรู้ไปตามธรรมชาติ การใช้ของจริงเป็นสื่อในการสอนจะช่วยให้เด็กเรียนรู้ได้ดี การเล่นเป็นการเรียนรู้ที่สำคัญของเด็ก เด็กไม่ใช่ผู้ใหญ่ตัวเล็ก ๆ เด็กมีสภาวะของเด็กซึ่งแตกต่างไปจากวัยอื่น การจัดการศึกษาให้เด็กจึงควรพิจารณาระดับอายุเป็นหลัก การจัดการเรียนการสอนตามทฤษฎีนี้เน้นการจัดประสบการณ์เรียนรู้ให้แก่เด็กจะต้องมีความแตกต่างไปจากการจัดให้ผู้ใหญ่ และยึดเด็กเป็นศูนย์กลางให้เสรีภาพแก่เด็กได้เรียนรู้ตามความต้องการและความสนใจของตน ให้เด็กได้เรียนรู้ตามธรรมชาติและเป็นไปตามธรรมชาติ โดยคำนึงถึงความแตกต่างระหว่างบุคคลและความพร้อมของเด็ก 

            เพจโค่นข้อสอบครู โดยอาจารย์อ๊อฟ (2560) ได้กล่าวไว้ว่า นักคิดกลุ่มนี้มีความเชื่อว่า “ธรรมชาติคือแห่งเรียนรู้สำคัญ เด็กควรจะได้เรียนรู้ไปตามธรรมชาติ การใช้ของจริงเป็นสื่อในการสอนจะช่วยให้เด็กเรียนรู้ได้ดี การเล่นเป็นการเรียนรู้ที่สำคัญของเด็ก การจัดการศึกษาให้เด็กจึงควรพิจารณาระดับอายุเป็นหลัก” หลักการในการจัดการเรียนการสอนตามทฤษฎีนี้ คือ เน้นประสบการณ์เรียนรู้ให้แก่เด็กจะต้องมีความแตกต่างไปจากการจัดให้ผู้ใหญ่ และยึดเด็กเป็นศูนย์กลางให้เสรีภาพแก่เด็กได้เรียนรู้ตามความต้องการและความสนใจของตน ให้เด็กได้เรียนรู้ตามธรรมชาติและเป็นไปตามธรรมชาติ โดยคำนึงถึงความแตกต่างระหว่างบุคคลและความพร้อมของเด็ก

สรุป

            จากการศึกษาและรวบรวมข้อมูลสรุปได้ว่า ทฤษฎีของกลุ่มที่เน้นการพัฒนาไปตามธรรมชาติมีนักคิดคนสำคัญในกลุ่ม 3 ท่านคือ รุสโซ (Rousseau) ฟรอเบล (Froebel) และเพสตารอสซี (Pestalozzi) ซึ่งสามารถสรุปความเชื่อของกลุ่มนี้ได้ว่า มนุษย์สามารถกระทำสิ่งใดได้โดยเกิดจากแรงกระตุ้นภายในตัวของมนุษย์เอง มนุษย์มีความกระตือรือร้น สามารถพัฒนาตนเองไปตามธรรมชาติได้ การเรียนรู้ควรจะเรียนรู้ไปโดยธรรมชาติ เกิดจากประสบการณ์ตรง ให้เด็กได้เรียนรู้ด้วยตนเอง เรียนรู้จากผลของการกระทำ การจัดการศึกษาควรยึดเด็กเป็นศูนย์กลาง ซึ่งการเรียนรู้ต้องจัดให้เหมาะสมกับวัยและความพร้อมของเด็ก

ที่มา

       ทิศนา  แขมมณี. (2547). ศาสตร์การสอน : องค์ความรู้เพื่อการจัดกระบวนการ
                    เรียนรู้ที่มีประสิทธิภาพ. พิมพ์ครั้งที่ 3. กรุงเทพฯ : สำนักพิมพ์แห่ง
                    จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.

       สยุมพร ศรีมุงคุณ. (2555). https://www.gotoknow.org/posts/341272. 
                    [Online] เข้าถึงเมื่อวันที่ 8 กรกฎาคม 2561.
       เพจโค่นข้อสอบครู โดยอาจารย์อ๊อฟ. (2560). 
                    https://www.facebook.com/khonkhosobkru/posts/84106. 
                    [Online] เข้าถึงเมื่อวันที่ 9 กรกฎาคม 2561.